Kozmetik ürün, insanların dış görünüşlerini güzelleştirmek, bakım yapmak veya kişisel hijyenlerini sağlamak amacıyla kullanılan ürünlerdir. Kozmetik ürünler, doğrudan cilt, saç, tırnak, dudak ve dişler gibi vücut bölgelerine uygulanır.
Cilt Bakım Ürünleri
Makyaj Ürünleri
Saç Bakım Ürünleri
Vücut Bakım Ürünleri
Parfümler
El ve Tırnak Bakımı
Kozmetik ürünlerin içeriği, doğal veya kimyasal maddelerden oluşabilir. Günümüzde doğal ve organik kozmetik ürünler de oldukça popülerdir.
ÜTS (Ürün Takip Sistemi), Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen ve kullanılan, kozmetik, tıbbi cihaz ve diğer sağlık ürünlerinin üretimden tüketiciye kadar olan sürecini takip eden bir sistemdir.
✅ Kozmetik ürünler (makyaj malzemeleri, cilt bakım ürünleri, parfümler vb.)
✅ Tıbbi cihazlar (ameliyat aletleri, protezler, tansiyon aletleri vb.)
✅ Ortopedik ürünler
✅ Kontakt lensler
✅ Diş hekimliği ürünleri
✅ Evde kullanılan medikal cihazlar
Bu sistem sayesinde tüketici, satın aldığı ürünün orijinal ve güvenli olup olmadığını kolayca kontrol edebilir. ✅
Evet, kozmetik ürünlerde "içermez" iddialarının Ürün Takip Sistemi'ne (ÜTS) yüklenmesi zorunludur. Eğer bir kozmetik ürün belirli bir bileşeni içermediğini iddia ediyorsa, bu iddianın doğruluğunu kanıtlamak için TSE ISO IEC 17025 standartlarına uygun akredite bir laboratuvardan alınmış analiz raporu gerekmektedir. Bu rapor, ürünün ilgili madde veya maddeleri içermediğini doğrulamalıdır. Bu belge, ürünün ÜTS'ye kaydı sırasında Kozmetik Ürün Dairesi Başkanlığı'na sunulmalıdır.
Analiz raporu sunulmadan yapılan "içermez" iddiaları, mevzuata aykırı kabul edilir ve bu tür iddiaları destekleyen kanıtları sunmayan üreticiler, bu ifadeleri kullanamazlar.
Ayrıca, Kozmetik Ürünler Yönetmeliği'ne göre, yasaklanmış bir bileşen için "içermez" iddiası kullanılması uygun değildir. Örneğin, hidrokinon zaten yasaklı bir madde olduğundan, "hidrokinon içermez" ifadesi kullanılamaz.
Sonuç olarak, "içermez" iddialarının ÜTS sistemine yüklenmesi ve bu iddiaları destekleyen geçerli analiz raporlarının sunulması zorunludur.
Doğal kozmetik ve organik kozmetik terimleri, ürünlerin içeriği ve üretim süreciyle ilgili bazı standartlara dayanmaktadır. Her ikisi de daha sağlıklı, çevre dostu ve cilt için daha güvenli alternatifler sunduğu için son yıllarda oldukça popüler hale gelmiştir.
Doğal kozmetik ürünler, içeriğinde doğal kaynaklardan elde edilen bitkisel ve mineral bileşenler içeren ürünlerdir.
Doğal kozmetik ürünlerinin temel özellikleri:
✅ İçeriğinde bitki özleri, esansiyel yağlar, kil ve doğal mineraller bulunur.
✅ Sentetik renklendirici, paraben, silikon, petrol türevleri ve sentetik koruyucu gibi kimyasallar içermez.
✅ Hayvanlar üzerinde test edilmez (Cruelty-Free).
✅ Ürünlerin doğal içerikli olması için genellikle %90 ve üzeri doğal içerik içermesi beklenir.
✅ Ecocert, Natrue, BDIH gibi sertifikalarla desteklenebilir.
Örneğin:
Organik kozmetik ürünler ise doğal kozmetiklerden bir adım daha ileri giderek, içeriğindeki doğal bileşenlerin organik tarım yöntemleriyle üretilmesi gerektiği anlamına gelir.
Organik kozmetik ürünlerinin temel özellikleri:
✅ İçeriğindeki bitkisel bileşenler GDO'suz ve kimyasal gübre veya pestisit kullanılmadan yetiştirilir.
✅ Ürün içeriğinin en az %95’i organik olmalıdır.
✅ Sentetik koku, renklendirici, paraben, silikon ve petrol türevleri içermez.
✅ Hayvanlar üzerinde test edilmez.
✅ Ecocert, USDA Organic, COSMOS Organic gibi organik sertifikalara sahip olmalıdır.
Örneğin:
| Özellik | Doğal Kozmetik | Organik Kozmetik |
|---|---|---|
| İçerik Kaynağı | Doğal kaynaklardan elde edilir | Organik tarım kaynaklıdır |
| Kimyasal Kalıntı | Olabilir (düşük oranda) | Olmaz (doğal yöntemlerle üretilir) |
| Sentetik Koruyucu ve Renklendirici | İçerebilir (doğal alternatifler tercih edilir) | İçermez |
| Sertifika | Doğal sertifikalara sahip olabilir | Organik sertifikalara sahip olmalıdır |
| Hayvan Testi | Genellikle yapılmaz | Yapılmaz |
Doğal kozmetik ürünler bitkisel veya mineral kaynaklı olsa da her zaman organik olmayabilir.
Organik kozmetik ise hem doğal içerikli hem de organik tarım yöntemleriyle üretilmiş olmalıdır.
✅ Organik kozmetik ürünler genellikle daha yüksek fiyatlıdır çünkü üretim ve sertifikasyon süreci daha zorlayıcıdır.
✅ Tüketiciler, ürün üzerinde Ecocert, COSMOS veya USDA Organic gibi sertifikaları görerek ürünün organik olup olmadığını kolayca anlayabilirler.
Kozmetik ürün etiketlerinde "Paraben içermez" (Paraben free) iddiasında bulunabilmek için, ürünün aşağıdaki paraben türlerini içermediğinin TSE ISO IEC 17025 standartlarına uygun akredite bir laboratuvardan alınacak analiz raporuyla doğrulanması gerekmektedir:
Bu analiz raporu, ürünün Ürün Takip Sistemi'ne (ÜTS) kaydı sırasında Kozmetik Ürün Dairesi Başkanlığı'na sunulmalıdır.
Ancak, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından hazırlanan Kozmetik Ürünlerin İddialarına İlişkin Kılavuz'a göre, paraben grubunun bazı üyelerinin yönetmeliğe uygun kullanımı güvenli kabul edilmektedir. Bu nedenle, "paraben içermez" iddiası, tüm paraben grubunu olumsuz bir şekilde genelleştirebileceğinden, bu tür bir ifadenin kullanılması uygun bulunmamaktadır.
Sonuç olarak, "paraben içermez" iddiasında bulunmak isteyen üreticilerin, yukarıda belirtilen paraben türlerinin ürünlerinde bulunmadığını uygun analizlerle kanıtlamaları gerekmektedir. Ancak, bu tür bir iddianın etikette kullanımı, düzenleyici kılavuzlara göre uygun olmayabilir.